មេរៀនទស្សនវិទ្យា

1)      តើការសិក្សាទស្សន‌វិជ្ចាផ្តល់ប្រយោជន៏អ្វីខ្លះដល់អ្នក?

·        ការសិក្សាទស្សនវិជ្ជាផ្តល់ប្រយោជន៏ដូចជា៖

                                               i.            ផ្តល់ពុទ្ធិបនែ្ថមទាំងភាពទូលំទូលាយ​ ទាំងភាពស៊ីជម្រៅដល់និសិ្សតគ្រប់ជំនាញ។

                                             ii.          ផ្តល់វិធីក្នុងការគិតពិចារណាប្រកបដោយតក្កភាពនិងភាពជាប្រព័ន្ធទាំងការគិតបែបរិះគន់និងប្រឌិតញាណ។

                                           iii.            បណ្តុះវិចារណពា្ញណឲនិសិត្សចេះគិតបែបសេរី

                                           iv.            លើកយកទស្សនាទានរបស់តស្សនវិទូល្បីៗមកសិក្សាពិចារណា។

                                             v.            មេរៀនផ្តោតជាសំខាន់ទៅលើការបង្រៀនអំពីសីលធម៏ពលរដ្ឋ។

2)      តើតក្កវិទ្យាជាអ្វី?

·         ......................................................................................................................................................................................................................................................

3)      តើវិធីទស្សនវិជ្ជាផ្តល់ប្រយោជន៏អ្វីខ្លះដល់អ្នក?

·         វិធីទស្សនវិជ្ជាជាមគ្គុទេសដ៏សំខាន់ក្នុងការគិតពិចារណា។ការធ្វីអ្វីមួយចាំបាច់ត្រូវមានក្បួនមានរូបមន្តមានវិធីក្នុងការធ្វើទើបយើងអាចឈានទៅសំរេចបំណងតាមគោលដៅបាន។បើគ្មានវិធីនាំផ្លូវទេមនុស្សនឹងធ្វើកិច្ចការអ្វីមួយដោយច្របូកច្របល់មិនច្បាស់លាស់និងមិនអាចឈានទៅសំរាច់គោលដៅបានឡើយ។

4)      តើមនុស្សមានប្រភពមកពីណា?

·         មានប្រភពពីបានលើកឡើង

                                              i.            សាសនាចែងថា៖អាទិទេពមានអត្ថិភាពហួសផុតឆ្ងាយពីពិភពលោកយើងនេះហើយពិភពលោកដែលមានផ្ទាំថ្មរុក្ខជាតិសត្វនិងមនុស្ស...​ ត្រូវបានបង្កើតដោយអាទិទេព។

                                            ii.            អ្នកវិទ្យាសាស្រ្តនិយាយថា៖មនុស្សកើតឡើងពីបន្សំចុណ្ណភាគដែលជារូបធាតុ ផ្គុំបានជាទម្រង់មនុស្សរូបវន្ត។

5)      ចូរនិយាយពីទ្រឹស្តីទ្វីកនិយម។

·         ចរន្តទី១៖ខ្លឹមនៃមនុស្សគឺរាងកាយនិងព្រលឹងហើយអះអាងថាក្រោយរាងកាយស្លាប់ព្រលឹងនៅរស់។

·         ចរន្តទី២៖ខ្លឹមនៃមនុស្សគឺរាងកាយនិងព្រលឹងហើយអះអាងថាក្រោយរាងកាយស្លាប់ព្រលឹងក៏ស្លាប់ដែរ។

6)      តើប្រធានវិស័យភាពនិងវត្ថុវិស័យភាពខុសគ្នាដូចម្តេច?

·      ប្រធានវិស័យភាពគឺអ្នកគិតពិចារណា វិនិច្ឆ័យទៅលើនរណារម្នាក់រឺអ្វីមួយ។

·      វត្ថុវិស័យភាពគឺមនុស្សរឺវត្ថុដែលរងការវិនិច្ឆ័យទាំងនោះ។

7)      តើតំលៃរបស់មនុស្សនៅឯណា?

·      តំលៃរបស់មនុស្សមាននៅក្នុងខ្លួនពីធម្មជាតិនិងតំលៃបន្ថែមខាងក្រៅ៖

                                                   i.            តំលៃក្នុងខ្លួនរឺរាងកាយ៖កាយសម្បទាគ្រប់លក្ខណៈ ប្រព័ន្ឋសរីរាង្គទាំងអស់ មានសុខភាពល្អ សមត្ថភាពអវៈយវៈ មានទេពកោសល្យ សោភ័ណ

                                                 ii.            តំលៃក្រៅខ្លួនរឺចិត្តគំនិត៖សីលធម៏ សុជីវធម៏ គុណធម៏ សច្ចធម៏ ភក្តីភាពជំនឿ សប្បុរស ពុទ្ធិ ប្រាជ្ញា ឧត្តមគតិ។

8)      តើតំលៃជាអ្វី?

ចំៈ និយមន័យរបស់ តម្លៃ ត្រូវបានកំណត់ដោយអ្នកប្រាជ្ញបីគឺ ៖
- Hunt : តម្លៃគឺជាកម្លាំងជម្រុញលើកទឹកចិត្តយ៉ាងខ្លាំងក្លា ចំពោះអាកប្បកិរិយា ហើយវាជាមូលដ្ឋាននៃការសំរេចចិត្ត ប្រតិកម្ម និង អាកប្បកិរិយារបស់យើង ។
- Perry : តម្លៃគឺជាទំនាក់ទំនងពិសេសរវាងចំណាប់អារម្មណ៍ ជាមួយនឹងគោលបំណងដែលវាបម្រើ។
- Moore : តម្លៃគឺជាបញ្ញត្តិមួយដែលគេមិនអាចកំណត់ អត្ថន័យបាន ។

9)      តើការសិក្សសីលវិជ្ជាផ្តល់ប្រយោជន៏អ្វីខ្លះដល់អ្នក?

·      សីលវិជ្ជាពិតជាមានសារៈសំខាន់ណាស់ ក្នុងការជួយទ្រទ្រង់សង្គមមនុស្សឲរស់នៅប្រកបដោយសណ្តាប់ធ្នាប់ ចេះគោរពគ្នាទៅវិញទៅមក ចេះអត់ឱនគ្នានិងចេះជួយគ្នាក្នុងគ្រាមានអាសន្ន។

10)  ដើម្បីវាយតំលៃមនុស្សម្នាក់​ យើងត្រូវមើលលើកត្តាអ្វីខ្លះ?

·      យើងត្រូវមើលលើកត្តាដូចជា៖

                                              i.            សេរីភាព (វិនិច្ឆ័យមនុស្សថាមានសីលធម៏រឺអសីលធម៏)

                                            ii.            យកទ្រឹស្តីសីលធម៏ណាមួយជាគោល​ (សីល៥របស់ព្រះពុទ្ធ ទ្រឹស្តីរបស់មហាម័ត)

                                          iii.            ហេតុផលជំរុញ (ចេតនារឺអចេតនា)

                                           iv.            មធ្យោបាយ (ត្រឹមត្រូវ ស្របច្បាប់រឺ អាក្រក់​ មិនស្របច្បាប់)

                                             v.            វិបាកនៃអំពើ (ផលប្រយោជន៏រួមរឺបុគ្គល)

                                           vi.            បរិបទកាល​ (

11)  ហេតុអ្វីបានជានិសិត្សគ្រប់ជំនាញចាំបាច់សិក្សាសីលធម៏វិជ្ជាជីវៈ?

·      និសិត្សត្រូវការសីលធម៏វិជ្ជាជីវៈព្រោះ ៖

                                              i.            រៀនទស្សនៈវិជ្ជាដើម្បីអប់រំខ្លួនអោយមានពុទ្ធិទូលំទូលាយនិង​ឯកទេសច្បាស់លាស់ មានសីលធម៏ល្អ ចេះរស់នៅក្នុងសង្គម។

                                            ii.            ចេះសម្រេចចិត្ត ជ្រើសរើសយកគំនិត ទ្រឹស្តីណាដែលល្អ វាចាកអ្វីដែលអាក្រក់។

                                          iii.            ក្លាយជាពលរដ្ឋមានវិន័យ​ មានសណ្តាប់ធ្នាប់ ចេះគោរពច្បាប់។

                                           iv.            ចេះវិនិច្ឆ័យ វាស់វែងវាយតំលៃ បុគ្គលម្នាក់ៗទៅតាមបរិបទកាល

                                             v.            ចេះរិះគន់ អភិរក្សអភិវឌ្ឍអ្វីដែលល្អ​ និងកែតម្រូវរឺបោះចោលអ្វីដែលអាក្រក់

                                           vi.            នាំយកគោលការណ៏ទ្រឹស្តីគំនិតល្អៗមកបំពាក់ក្នុងខ្លួន។

                                         vii.            ធ្វើតែអ្វីដែលជាប្រយោជន៏ផ្ទាល់ខ្លួន​ផងនិង​ប្រយោជន៏រួមផង។

                                       viii.            មានជំនឿលើអាទិទេព។